Steward-ownership als structuur om je legacy veilig te stellen.

Steward-owned' is een non-profit organisatie die KMO's begeleidt in hun reis naar steward-ownership, of om te verkennen hoe het kan fungeren als 3de weg bij bedrijfsoverdracht.

KMO's en familiebedrijven hebben altijd gestreefd naar een meer duurzame economie. Maar ook zij worden - vroeg of laat - geconfronteerd met de risico's van korte termijn winstmaximalisatie om de missie en visie in stand te houden. Steward-ownership biedt op dat vlak een manier om bedrijven opnieuw te aligneren met hun duurzame doelstellingen. Met enkele bijzondere effecten:

  • Een structuur om een goede voorouder te zijn: Door stemrecht en financieel recht van elkaar te scheiden, stelt steward-ownership een bedrijf in staat om onafhankelijk te blijven. Dit creëert de ideale voorwaarden om besluitvorming op lange termijn mogelijk te maken.

  • Vermijden van speculatie: Steward-owned bedrijven worden - by design - beschermd tegen speculatie. Deze bedrijven zijn niet meer 'te koop', waardoor ze gevrijwaard blijven van winstdruk op korte termijn, terwijl de focus op de lange termijn net wordt aangemoedigd.

  • Voordelen voor werknemers, bedrijven en de maatschappij: Steward-ownership presteren beter dan traditionele bedrijven in termen van de tevredenheid van werknemers en het vertrouwen van klanten, terwijl ze een hogere overlevingskans hebben en gelijke of zelfs betere winstmarges. 

  • Leaving a legacy: Ondernemers kunnen ervoor zorgen dat hun levenswerk in de juiste handen blijft en wordt voortgezet in de geest van de oorspronkelijke missie in plaats van te worden verkocht, verdeeld of ...

Eigendom is uiteindelijk de belangrijkste factor om ervoor te zorgen dat een bedrijf zijn sociale doelen op de lange termijn nastreeft. Steward-ownership bereikt dit door stemrechten, die macht en controle vertegenwoordigen, los te koppelen van winst- en vermogensrechten. Deze stewards heeft een verantwoordelijkheid die wordt doorgegeven van de ene generatie bekwame, missiegerichte stewards aan de volgende.

Steward-ownershipkernprincipes

Hoewel de juridische structuur kan variëren, leggen alle steward-owned bedrijven zich wettelijk vast op twee kernprincipes:

  1. Zelfbestuur In steward-owned bedrijven blijft de controle over het bedrijf bij mensen die actief betrokken zijn bij het bedrijf. In die zin worden stemrechten gehouden door stewards, die verbonden zijn met de activiteiten of missie van het bedrijf en die het meest bekwaam en begaan worden geacht om het bedrijf te sturen. In tegenstelling tot in klassieke eigendomsmodellen kunnen stemgerechtigde aandelen niet speculatief worden verkocht of automatisch worden geërfd door individuen. Ze worden in vertrouwen doorgegeven aan individuen die nauw verbonden zijn met het bedrijf, via vooraf bepaalde principes.

  2. Winst dient missie In steward-owned bedrijven kan de waarde van het bedrijf niet worden onttrokken door aandeelhouders voor hun persoonlijk voordeel. Winsten worden altijd opnieuw geïnvesteerd  in het bedrijf, gebruikt om kapitaalkosten te dekken met een fair-share voor investeerder, gedeeld met belanghebbenden, of geschonken aan goede doelen. Hierdoor kunnen bedrijven zich richten op hun missie, in plaats van in een onevenwicht te komen met winstmaximalisatie.

De ideale tool voor bedrijfsoverdracht

Eigendom overdragen aan de volgende generatie of nieuwe leiders brengt vaak onzekerheid met zich mee. Steward-ownership biedt oprichters een opvolgingsoptie die het oorspronkelijke doel van het bedrijf behoudt na hun pensionering.

Voordelen van Steward-ownership als oplossing voor overdracht van het bedrijf:

  • Bedrijfscultuur behouden: Steward-owned bedrijven blijven onafhankelijk en trouw aan hun oorspronkelijke waarden voor de lange termijn.

  • Vermijden van opsplitsing of verkoop: In tegenstelling tot traditionele opvolgingsmodellen wordt het bedrijf niet verkocht aan de hoogste bieder, maar blijft het onafhankelijk en doelgericht.

  • Duurzaamheid : Door kapitaal te herinvesteren, wordt de winst niet meer enkel gebruikt om de eigenaars te dienen, maar vooral om het succes van het bedrijf op lange termijn veilig te stellen.

  • Maatschappelijke verantwoordelijkheid: Steward-ownership zorgt ervoor dat bedrijven een bijdrage blijven leveren aan de maatschappij, waarbij mensen eerlijk worden behandeld als meer dan een middel.

In Duitsland wordt steward-ownership steeds meer erkend als een "derde weg", vooral wanneer een verkoop aan buitenlandse investeerders of een werknemerscoöperatie niet haalbaar of wenselijk is. Voor veel ondernemers is het immers een uitdaging om alleen op basis van familiebanden nog een opvolger te vinden. Anderen aarzelen om aan de hoogste bieder te verkopen omdat ze onzeker zijn over de toekomst van het bedrijf. Bestaande opties voor bedrijfsoverdracht zijn dus beperkt. Steward-ownership verbreedt het veld van overdracht via "bloed" en "geld" naar "skills" en "waarden" en biedt een aantrekkelijk alternatief voor bedrijven die geen opvolger binnen de familie  kunnen vinden. In plaats van te verkopen aan externe kopers of investeerders, kunnen oprichters een opvolgingsmodel opzetten dat ervoor zorgt dat de missie van hun bedrijf blijft voortbestaan.

Het resultaat: Missiegerichte winstallocatie

In steward-owned bedrijven kunnen winsten niet worden aangewend voor persoonlijk gewin, maar blijven ze binnen het bedrijf en dienen ze het ultieme doel van het bedrijf. Bekwame en begane stewards houden daarbij de controle in handen en nemen beslissingen op basis van waarden en langetermijn doeken, en de brede impact op mens en planeet.

Steeds meer bedrijven kiezen voor steward-ownership voor het regelen of anticiperen van bedrijfsoverdracht. Zo isPatagoniain 2022 overgestapt op een structuur waarbij de winst naar milieu- en klimaatbescherming gaat. Ook bedrijven zoals Ecosia en Bosch gebruiken dit model om hun onafhankelijkheid en waarden op lange termijn veilig te stellen. Toch zijn het niet alleen multinationals; KMO's zoals Orval, Waschbär, Odin, Voys, BuurtzorgTen Brouwerij Westmalle hebben ook een steward-owned vorm aangenomen, waardoor ze "onverkoopbaar" zijn en hun missie nog centraler komt.

Steward-ownership als tool voor bedrijfsoverdracht

Bij steward-ownership wordt het bedrijf veelal ondergebracht in een structuur waarbij de stemrechten naar "stewards" gaan. Dit kunnen medewerkers zijn met een lange staat van dienst, leden van het managementteam of externe deskundigen die vertrouwd zijn met de waarden en de missie van het bedrijf. Als familieleden zelf deze waarden willen handhaven, zijn ook zij geschikte opvolgers. Deze stewards leiden het bedrijf in lijn met de missie, zonder de mogelijkheid om onbeperkte winstrechten te verkopen of te onttrekken voor persoonlijk gewin. In plaats daarvan ontvangen ze een eerlijke vergoeding voor hun verantwoordelijkheden en/of investeringen. Zo wordt de stabiliteit van het bedrijf op lange termijn en een waardegedreven bedrijfsoverdracht gewaarborgd.

Familiebedrijf 2.0

Eigendom is belangrijk. De eigendomskwestie is een van de meest kritieke hiaten in de huidige economie. Eigendom blijkt  zowat de belangrijkste factor te zijn bij het bepalen van de langetermijn doelen van een bedrijf. Zoals Milton Friedman in 1970 stelde "de enige plicht van bedrijven is om aandeelhouders te dienen" - een visie die winst als hun enige maatschappelijke verantwoordelijkheid ziet. Om bedrijven op te bouwen die een betekenisvolle(re) legacy achterlaten, moeten we opnieuw nadenken over eigendom. Steward-ownership wordt steeds meer de volgende generatie van familiebedrijven, of "Familiebedrijf 2.0.".

Bij Steward-Owned, een Belgische non-profit, zijn we je aanspreekpunt voor alles over steward-ownership . Of je nu ondernemer, oprichter of investeerder bent, wij helpen je bij alle facetten van steward-ownership en ondersteunen bij financieringsoplossingen.

Hoe we je kunnen helpen:

Stel een vraag in de maandelijkse open call

Elke eerste dinsdag van de maand om 13 uur staat het Belgische Steward-owned team klaar om al je vragen te beantwoorden. Inschrijven is niet nodig.

Verken hoe steward-ownership je kan helpen in een 1-op-1-gesprek

Overweeg je een steward-owned onderneming of investering? We nemen de tijd om naar je verhaal en behoeften te luisteren. Laten we uitzoeken hoe we je kunnen helpen. We zijn graag je gids

Breng dit concept naar het publiek. We houden van uitnodigingen.

Tijdens een keynote of workshop leiden we je door de unieke wereld van steward-ownership. Ontdek waarom dit een cruciale bouwsteen is om de economie te veranderen.